Özet
Türkiye, enerji borcu olan ve ürettiği enerjiden fazlasını tüketen bir ülke olmasına rağmen, bölgede yeni enerji merkezi olmayı hedeflemektedir. Bir enerji merkezi olmanın anahtarı diğer ulusların enerji kaynaklarının transitinde saklıdır ki, bu duruma en iyi örnek Azerbaycan’dır. Fakat Rusya ve Rusya’dan daha pasif konumda olan İran gibi büyük komşu ülkeler tarafından Güney Kafkasya bölgesini istikrarsızlaştırma çabası yüzünden bu mesele göründüğünden daha karmaşık bir hal almaktadır. Sovyetler sonrası etki alanı oluşturma çabaları Rusya’nın arka bahçesinde hep var olduğu gibi modern Rusya’nın politikalarında da aynı eğilimler hala mevcuttur. Bunun yanında, Rusya ve Sovyet döneminden eski sınır komşuları arasında hala bir soğuk savaş psikolojisi hüküm sürmektedir, ki bu duruma en iyi örnek İran ve Türkiye’dir. Türkiye bölgede daha etkili olduğu ve Avrupa’ya enerji sağlama kapasitesine sahip olduğundan dolayı, Rusya için, enerji sağlama konusunda, İran’dan daha büyük bir tehdit teşkil etmektedir; çünkü bu durum, özellikle Avrupa’ya doğal gaz ithal etme bağlamında, Rusya’nın enerji piyasasındaki hâkimiyetini tehdit etmektedir.
Gürcistan, Türkiye’den ve diğer varış noktalarından geçen boru hattı oyununda, gaz ve petrol transitinde anahtar konumda olduğu için, her zamankinden daha önemli bir konuma sahiptir. Bu bağlamda Türkiye enerji merkezi konumundadır; çünkü Gürcistan sadece Türkiye’ye sağlayıcı konumundayken Türkiye petrol ve gazı daha uzakta yer alan ülkelere dağıtmaktadır fakat – tabiri caizse-bu ilişkideki en önemli faktör güvenliktir. Gürcistan kendi özel görev kuvveti SBHKB (Stratejik Boru Hattı Koruma Bölümü)’ye sahip olduğu için enerji varlıklarının güvenliği Türkiye’ye kıyasla daha yüksektir. Türkiye’nin boru hatları, milyonlarca dolara mal olan, terörist ve petrol çalmak için boru hatlarından petrol akıtma gibi yasadışı eylemlere maruz kalmaktadır. SBHKB boru hatlarının ve buraya taşınan değerli kargoların güvenliğini garantilemektedir. Ayrıca, SBHKB Gürcistan’ın Rusya ve Kuzey sınırında meydana gelmesi muhtemel saldırılara veya saldırı girişimlerine karışı ekstra bir güvenlik katmanı sağlamaktadır.
Güvenlik problemini çözmek için, Gürcistan’ın SBHKB’sinden sonra üç ülke arasında sınır ötesi güvenlik işbirliği önerilmiş ve modellenmiştir. Buna ek olarak, Rusya’ya alternatif oluşturması ve Güney Kafkasya’nın Avrupa Birliği’ne uyum ve gelecekteki modernleşmesine bir Avrupa Kapısı olması sebebiyle, bu bölgede aktif ve bağlantılara sahip bir Türkiye bölge için yararlı olacaktır.
